วันที่ออกอากาศ: 18 มกราคม 2558
วิทยากร: ดินาร์ บุญธรรม
ผู้ดำเนินรายการ: วราภรณ์ จิวชัยศักดิ์
วันที่ 18 มกราคม ถือเป็นวันกองทัพไทย โดยมีพิธีถวายสักการะพระบรมราชาอนุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช อำเภอดอนเจดีย์ จังหวัดสุพรรณบุรี ทั้งนี้ กองทัพไทยได้เอาเหตุการณ์ในพระบรมราชพงศาวดาร การกระทำยุทธหัตถีของสมเด็จพระนเรศวรมหาราชที่ทรงมีชัยชนะต่อพระมหาอุปราชแห่งกรุงหงสาวดี มากำหนดฤกษ์ในการเชิดชูเกียรติภูมิของกองทัพไทย
การสร้างพระบรมราชานุสรณ์ดอนเจดีย์ สร้างจากข้อสันนิษฐานของพระบาทพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ว่าบริเวณดอนเจดีย์ที่มีฐานของเจดีย์โบราณน่าจะเป็นองค์เดียวกันกับพระเจดีย์ที่สมเด็จพระนเรศวรมหาราชโปรดให้สร้างเพื่อประดิษฐานพระศพของพระมหาอุปราชแห่งหงสาวดี ซึ่งหมายรวมถึงอนุสรณ์ที่ทรงมีชัยชนะในสงครามยุทธหัตถี
รัฐบาลไทยจึงได้สร้างพระเจดีย์องค์ใหม่ครอบรากฐานพระเจดีย์เดิม โดยมีลักษณะเป็นสถูปทรงลังกาแบบเดียวกับพระเจดีย์วัดใหญ่ชัยมงคลที่อยุธยา ซึ่งเป็นพระเจดีย์ที่สมเด็จพระนเรศวรฯ โปรดเกล้าให้บูรณะใหม่ภายหลังจากทรงมีชัยชนะในสงครามยุทธหัตถี
นอกจากนี้ ยังได้สร้างพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราชประทับบนช้างศึกแต่งเครื่องทรงพร้อมเข้าสู่การกระทำยุทธหัตถี ซึ่งเรียกสถานที่บริเวณนั้นโดยรวมว่า พระบรมราชานุสรณ์ดอนเจดีย์ มีการกำหนดวันสักการะโดยคำนวณวันเดือนปีจากพระราชพงศาวดารจนสรุปให้เป็นวันที่ 18 มกราคม ของรอบปี
พระบรมราชานุสาวรีย์ดอนเจดีย์ที่สุพรรณบุรี ถือเป็นพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรฯ แห่งแรก สร้างขึ้นในราวทศวรรษที่ 2500 หลังจากนั้นก็มีการสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์และศาลสมเด็จพระนเรศวรฯ ต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันนับได้มากกว่า 30 แห่ง
เฉพาะในจังหวัดพระนครศรีอยุธยาซึ่งเดิมเป็นราชธานีที่สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงครองราช ก็มีจำนวนถึง 4 แห่งกระจายตามพื้นที่ต่างๆ พระบรมราชานุสาวรีย์ที่รู้จักกันดีอยู่ที่ทุ่งภูเขาทอง สร้างขึ้นโดยพระบรมราชูปถัมภ์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและพระบาทสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ นอกจากนี้ก็มีอยู่ที่วัดใหญ่ชัยมงคล และมีศาลสมเด็จพระนเรศวรฯ ตั้งอยู่ในจังหวัดอีก 2 แห่ง
ในจังหวัดสุพรรณบุรี นอกจากพระบรมราชานุสรณ์ดอนเจดีย์ ก็มีพระบรมราชานุสาวรีย์อยู่ในเขตเทศบาลสุพรรณบุรี เป็นพระบรมราชานุสาวรีย์ในพระอิริยาบถยืน พระหัตถ์ซ้ายทรงพระแสงดาบ อีกแห่งหนึ่งอยู่ที่วัดชัยนาวาส เขตอำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลกมีพระบรมราชานุสาวรีย์หลายแห่ง เนื่องจากตามพระราชประวัติเป็นเมืองที่พระองค์ประสูติและประทับอยู่ขณะทรงดำรงพระอิศริยยศเป็นพระมหาอุปราช อาทิ ในพระราชวังจันทร์มีศาลประดิษฐานพระบรมรูปหล่อสำริด ในค่ายสมเด็จพระนเรศวรมหาราช รวมถึงในมหาวิทยาลัยเรศวร
ในพื้นที่ภาคเหนือของไทยตั้งแต่ลำปาง เชียงใหม่ จนถึงแม่ฮ่องสอน มีการสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ตลอดเส้นทาง ซึ่งเป็นบริเวณที่ทรงเดินทัพผ่านในอดีต อาทิ อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง อำเภอเมืองงาย อำเภอเชียงดาว อำเภอฝาง อำเภอแม่แตง อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก อำเภอแม่เสรียง อำเภอขุนยวม อำเภอแม่ฮ่องสอน เป็นต้น
การสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช สะท้อนให้เห็นถึงสำนึกและการรับรู้ของคนไทยต่อความยิ่งใหญ่ของพระราชวีรกรรมมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน พระบรมราชานุสาวรีย์แต่ละแห่งล้วนมีความเกี่ยวข้องกับพระราชประวัติ สมรภูมิที่ทรงมีชัยชนะ หรือแม้แต่เส้นทางเดินทัพ
รัฐบาลยังได้กำหนดวันที่ระลึกถึงพระองค์ไว้ถึง 2 วันในรอบปี ได้แก่ วันที่ 18 มกราคม ในวันกองทัพไทย หรือที่เรียกกันว่า วันสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ซึ่งมีพิธีถวายบังคมพระบรมราชานุสาวรีย์ แต่มีความเกี่ยวข้องกับพิธีการทางทหารมากกว่า และวันที่ 25 เมษายนของปี ซึ่งตรงกับวันเสด็จสวรรคต เป็นวันสำหรับวางพวงมาลาถวายสักการะเพื่อสดุดีวีรกรรมของพระองค์โดยเฉพาะ