พจน์ปรีชา ชลวิจารณ์
สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
บทความนี้กล่าวถึงการนำเนมิราชชาดกมาประยุกต์เป็นการแสดงโอเปร่า เรื่อง "พระเนมิราช–เสด็จสวรรคาลัย" (Chariot of Heaven) ประพันธ์และอำนวยการสร้างโดย สมเถา สุจริตกุล ศิลปินรางวัลศิลปาธร บทความศึกษาประเด็นที่สมเถาได้นำบทที่ 4 ในทศชาติชาดกมาตีความและเรียบเรียงเป็นการแสดงโอเปร่า-บัลเลต์ รวมถึงการวิเคราะห์บทละคร ดนตรี และการสื่อสารด้วยภาพในแต่ละฉากการแสดง ทั้งในเชิงวิชาการและเชิงศิลปะการแสดง การแสดงชุดนี้ไม่เพียงนำเรื่องจักรวาลวิทยาในเชิงพุทธศาสนาและเรื่องกฏแห่งกรรมมาตีความใหม่เท่านั้น แต่ยังพยายามสื่อให้ผู้ชมได้เข้าใจใจความสำคัญของชาดก ได้แก่ ความเป็นกษัตริย์ เนกขัมมะ และอธิษฐานบารมี
(เสนอในการประชุมวิชาการระดับชาติ "โลกกับธรรม : ภูมิปัญญาความรู้ในงานพุทธศิลป์อีสาน" ระหว่างวันที่ 22-23 กุมภาพันธ์ 2561 ณ โรงแรมพูลแมน ขอนแก่น ราชาออคิด จังหวัดขอนแก่น จัดโดย โครงการวิวัฒน์ไทยศึกษานานาชาติเพื่อการพัฒนาสังคมไทย (ENITS) สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, สาขาวิชาภาษาและวรรณคดีตะวันออก คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี และ สาขาวิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น)