โลกกับธรรมในหมอลำกลอน

ดร.คำล่า มุสิกา

 

สาขาวิชามนุษยศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

 

 

หมอลำกลอนมีเนื้อหากลอนลำทั้งทางโลกและทางธรรม เพื่อเป็นการสื่อสาร สั่งสอน และเตือนสติ ผู้ที่มาฟังลำเสมอมาอย่างไม่เคยละทิ้งได้ เนื้อหาสาระในกลอนลำเป็นสิ่งที่ทำให้หมอลำ และ กลอนลำ มีคุณค่าต่อจิตใจผู้ชม ช่วยให้ผู้ชมเข้าใจในทางโลกและทางธรรมผ่านสาระของกลอนลำ เนื้อหาสาระของหมอลำกลอนเห็นได้อย่างเด่นชัดว่ามีทั้งการสอนเรื่องทางโลก และการสอนทางธรรม กลอนลำทางโลก อาทิ กลอนประวัติศาสตร์ ชีวิตชาวนา อีสานแล้ง เต้ยเกี้ยว ล่องโขง เฮือนสามน้ำสี่  กลอนทางธรรม อาทิ ธรรมสอนโลกธรรมสอนใจ เฉลยปัญหาธรรม กลอนศีลห้า คติธรรม นิทานชาดก พุทธประวัติ ปัจจุบันคุณค่าแห่งกลอนลำได้ถูกมองข้ามไป เนื่องจากบริบททางสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป การปรับเปลี่ยนเนื้อหาและการแสดงให้มีความร่วมสมัย ลดเนื้อหาเชิงคำสอนลง เพิ่มความสนุกสนานตามค่านิยมของยุคสมัยเพื่อความอยู่รอดของคณะหมอลำ

 

 

(เสนอในการประชุมวิชาการระดับชาติ "โลกกับธรรม : ภูมิปัญญาความรู้ในงานพุทธศิลป์อีสาน" ระหว่างวันที่ 22-23 กุมภาพันธ์ 2561 ณ โรงแรมพูลแมน ขอนแก่น ราชาออคิด จังหวัดขอนแก่น จัดโดย โครงการวิวัฒน์ไทยศึกษานานาชาติเพื่อการพัฒนาสังคมไทย (ENITS) สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, สาขาวิชาภาษาและวรรณคดีตะวันออก คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี และ สาขาวิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น)