รัชนีกร รัชตกรตระกูล
สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
บทความนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลวิธีการนำเสนอภาพนคร และศึกษาความหมายที่สื่อผ่านการนำเสนอภาพนคร ในเรื่องเล่าพระมหาชนก ที่ประกอบสร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ผลการศึกษาพบว่า การนำเสนอภาพมหานครในเรื่องเล่าพระมหาชนก ใช้กลวิธีที่หลากหลาย ทั้งการใช้น้ำเสียงของผู้เล่าเรื่อง การใช้บทพรรณนา การใช้ภาพจิตรกรรม กลวิธีเหล่านี้ทำให้การนำเสนอภาพมิถิลานคร มีลักษณะคล้ายบทชมเมืองในวรรณคดียอพระเกียรติ กล่าวคือมุ่งพรรณนาภาพความเจริญสวยงามของบ้านเมือง และความสุขของประชาชนที่อยู่ในมิถิลานคร ทั้งนี้ก็เพื่อแสดงให้เห็นความสุขอย่างเป็นรูปธรรมของการปฏิบัติตาม “มรรคาแห่งความสุข” หรือคำสอนของพระมหาชนก อันเป็นตัวแทนของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดยนัยนี้ภาพมหานครแห่งความสุขในเรื่องเล่าพระมหาชนก จึงเป็นภาพฉายความสุขของประชาชนชาวไทยที่อยู่ใต้พระบรมโพธิสมภาร
(เสนอในการประชุมวิชาการระดับชาติ "วิถีแห่งความสุขชุมชน" ระหว่างวันที่ 18-19 มิถุนายน 2558 ณ โรงแรมอมรินทร์ลากูน จังหวัดพิษณุโลก จัดโดย โครงการวิวัฒน์ไทยศึกษานานาชาติเพื่อการพัฒนาสังคมไทย (ENITS) สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร)