การดูแลสุขภาพเชิงองค์รวม

ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นายแพทย์ จำลอง ดิษยวณิช  

ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ตามนิยามขององค์การอนามัยโลกคำว่า “สุขภาพ” ประกอบด้วยสี่มิติได้แก่ (1) มิติทางร่างกาย (2) มิติทางจิตใจ (3) มิติทางสังคม และ (4) มิติทางจิตวิญญาณ สุขภาพทางจิตวิญญาณเป็นมุมมองหลังสุดที่เพิ่มเข้ามาในนิยามใหม่นี้ ตัวแบบเชิงองค์รวม หรือ ชีวจิตสังคม (holistic or biopsychosocial model) ได้อธิบายสุขภาพในแนวที่เกี่ยวกับคนทั้งคน โดยไม่แยกออกเป็นแต่ละส่วนๆ ตามที่เกิดโรคนี้ขึ้นในร่างกาย ตัวแบบนี้จะครอบคลุมมุมมองต่าง ๆ ทางสรีรวิทยา จิตใจ อารมณ์ ความรู้สึก ความคิด จิตวิญญาณ รวมทั้งสิ่งแวดล้อมของปัจเจกบุคคล ครอบครัว และชุมชน

การดูแลสุขภาพเชิงองค์รวม เน้นในเรื่องของ การป้องกัน การรักษาโรค และการฟื้นฟูสมรรถภาพของผู้ป่วย รวมทั้งการส่งเสริมสุขภาพในหลายๆ ด้าน

ผู้บรรยายได้นำเสนอผู้ป่วยสองราย เพื่อสาธิตให้เห็นถึงมุมมองต่างๆ เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพเชิงองค์รวม

(เสนอในการประชุมวิชาการ "การรักษาโรคกับการใช้ยาสมุนไพรในวัฒนธรรมไทย-ไท (2017 Chulalongkorn Thai-Tai Heritage Forum: Healing and Herbal Medicine) ระหว่างวันที่ 22-23 มิถุนายน 2560 ณ โรงแรมเลอ เมอริเดียน เชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ จัดโดย โครงการวิวัฒน์ไทยและอาเซียนศึกษานานาชาติเพื่อการพัฒนาสังคมไทย (ENITAS) สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ศูนย์ล้านนาศึกษา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และสาขาวิชาภาษาและวัฒนธรรมไทย สำนักวิชาศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง)