คำกล่าวรายงาน
ในพิธีเปิดการประชุมวิชาการระดับชาติ
ผ้าทอในวิถีชีวิตไทย – ไท
โดย รองศาสตราจารย์ ดร.สุจิตรา จงสถิตย์วัฒนา
ผู้อำนวยการสถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เรียน ท่านอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
ดิฉันในนามผู้อำนวยการสถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และคณะผู้ร่วมจัดการประชุม รู้สึกเป็นเกียรติและขอขอบพระคุณเป็นอย่างยิ่งที่ท่านรองอธิการบดี กรุณามาเป็นประธานในพิธีเปิดการประชุมวิชาการระดับชาติเรื่อง ผ้าทอในวิถีชีวิตไทย – ไท ในวันนี้
ผ้าที่ทอด้วยมือโดยใช้ไหมหรือฝ้าย นับเป็นผลผลิตทางภูมิปัญญาของคนในสังคมที่อาศัยในดินแดนที่เป็นสยามประเทศราว 700 – 800 ปี ก่อนคริสตกาลแล้ว โดยมีหลักฐานทางโบราณคดีที่ปรากฎให้เห็นเช่นที่อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี เป็นต้น ผ้าที่ทอด้วยมือมีหลากหลายลวดลายและรูปแบบตามกระบวนการวิธีที่ถักทอขึ้น และแสดงความเป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่น อีกทั้งยังแสดงให้เห็นความชำนาญของช่างทอที่สืบเชื้อสายจากกลุ่มชนต่างๆ ที่อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทยด้วย
สังคมไทยนั้นนับว่าโชคดีที่สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ทรงเป็นผู้ให้ความสนพระทัยในเรื่องการทอผ้า โดยทรงสนับสนุนให้มีการตั้งโรงเย็บผ้า และทรงเป็นผู้นำสตรีไทยด้านการเย็บผ้าแบบตะวันตก นอกจากนี้ยังทรงมีส่วนในการอนุรักษ์พัฒนางานศิลปะในการทอผ้าพื้นบ้านของชุมชนอ่างศิลาและเขาสามมุก จังหวัดชลบุรี รวมถึงการพัฒนาเพิ่มลายทอผ้าไทยแบบใหม่ที่มีความงดงาม
เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสา อัยยิยาเจ้าในโอกาสครบ 150 ปี วันพระราชสมภพ และในโอกาสที่องค์การการศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) ได้ประกาศยกย่องให้ทรงเป็นบุคคลสำคัญทางด้านการศึกษาวิทยาศาสตร์ประยุกต์ (สาธารณสุข) สังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ โครงการวิวัฒน์ไทยศึกษานานาชาติเพื่อการพัฒนาสังคม สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและสถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม จึงเห็นสมควรร่วมกันจัดประชุมวิชาการระดับชาติเรื่อง “ผ้าทอในวิถีชีวิตไทย – ไท” เพื่อเฉลิมพระเกียรติในโอกาสอันสำคัญนี้และเพื่อเป็นการส่งเสริมการทอผ้าที่บ่งบอกภูมิปัญญาและวัฒนธรรมการแต่งกายของคนไทย – ไท ได้เป็นอย่างดี โดยกำหนดการประชุมเป็น 2 วัน คือวันที่ 20 และ 21 มิถุนายน 2556 ในการนี้ได้รับความร่วมมือด้วยดีจากนักวิชาการและผู้เชี่ยวชาญผู้ทรงคุณวุฒิจากสถาบันการศึกษาและหน่วยงานต่างๆ ที่ให้เกียรติเป็นวิทยากรเสนอบทความ ได้แก่ ศูนย์ศิลปาชีพพิเศษฯสวนจิตรลดา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยนเรศวร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม และขอขอบคุณ อาจารย์เผ่าทอง ทองเจือ นักวิชาการอิสระไว้ ณ ที่นี้ด้วย
สำหรับผู้เข้าร่วมการประชุมประกอบด้วยคณาจารย์ นักวิชาการ นักศึกษา ตลอดจนผู้สนใจทั่วไปประมาณ 150 คน
บัดนี้ได้เวลาอันสมควรแล้วกราบเรียนท่านอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม กล่าวเปิดการประชุมวิชาการครั้งนี้ด้วย จักขอบพระคุณยิ่ง