รองศาสตราจารย์สมโชติ อ๋องสกุล
ศูนย์ล้านนาศึกษา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
บทความนี้เป็นการศึกษาทางประวัติศาสตร์ แสดงให้เห็นถึงการทำงานและการแพทย์ที่ต่อเนื่องของมิชชั่นนารี จากนายแพทย์ แดน บีช บรัดเลย์ (Den Beach Bradley) สู่รุ่นลูกเขยคือศาสนาจารย์ดาเนียล แมคกีลวารี (Rev. Daniel McGilvary) ที่ขยายงานสู่ภาคเหนือ รวมถึงการเกิดขึ้นของโรงเรียนแพทย์แห่งที่สามของประเทศไทย ในจังหวัดเชียงใหม่ ภาพประวัติศาสตร์ดังกล่าวได้สะท้อนให้เห็นการเติบโตของการแพทย์ตามแบบแผนตะวันตกก้าวหน้ามาเป็นกระแสหลัก ในขณะเดียวกันการแพทย์แผนไทยก็ได้เติบใหญ่กลายเป็นการแพทย์ทางเลือก ความก้าวหน้าของการแพทย์แผนไทยในอดีตจนถึงปัจจุบันสะท้อนได้จากหลักฐานในจารึกวัดโพธิ์ที่รัชกาลที่ 3 ทรงโปรดฯ ให้บันทึกองค์ความรู้ทางการแพทย์แผนไทยเอาไว้ และองค์ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรที่ได้รับการศึกษาและถูกนำมาใช้อย่างกว้างขวาง
(เสนอในการประชุมวิชาการ "การรักษาโรคกับการใช้ยาสมุนไพรในวัฒนธรรมไทย-ไท (2017 Chulalongkorn Thai-Tai Heritage Forum: Healing and Herbal Medicine) ระหว่างวันที่ 22-23 มิถุนายน 2560 ณ โรงแรมเลอ เมอริเดียน เชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ จัดโดย โครงการวิวัฒน์ไทยและอาเซียนศึกษานานาชาติเพื่อการพัฒนาสังคมไทย (ENITAS) สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ศูนย์ล้านนาศึกษา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และสาขาวิชาภาษาและวัฒนธรรมไทย สำนักวิชาศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง)