งานเมาลิดหรือพิธีเมาลิด มีชื่อเต็มว่า เมาลิดินนบี เป็นคำในภาษาอาหรับ หากแปลตามตัวจะหมายถึง วันคล้ายวันเกิดของท่านศาสดามูฮำหมัดที่เกิดในวันที่ 12 เดือนรอบิอุลเอาวัล ซึ่งเป็นเดือนที่สามในอิสลาม ลักษณะกิจกรรมส่วนใหญ่ในงานเมาลิดที่มีการจัดกันทั่วโลกนับแต่อดีตจนถึงปัจจุบันจะเป็นกิจกรรมที่แสดงถึงการเฉลิมฉลอง มีการร้องบทกลอนบัรซันญีเพื่อสรรเสริญท่านศาสดา (barzanji) การบรรยายธรรม และมีการเลี้ยงอาหาร
งานเมาลิดเกิดขึ้นครั้งแรกตั้งแต่สมัยฟาฏิมียะห์ (ค.ศ.909 – 1171) ในอิยิปต์ จากนั้นงานเฉลิมฉลองเนื่องในวันเมาลิดนบีก็ได้รับความนิยมไปทั่วโลก แม้ว่าจะมีบางทัศนะในอิสลามที่ไม่เห็นด้วย เนื่องจากถูกมองว่าเป็นพิธีกรรมที่ท่านศาสดามิได้บอกให้กระทำ เป็นเพียงพิธีกรรมที่ถูกคิดริเริ่มขึ้นมาใหม่หลังจากท่านศาสดาเสียชีวิตไปแล้วประมาณ3 ศตวรรษ
พิธีกรรมเมาลิดนบีเริ่มเข้ามายังสังคมมลายูตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 18 เป็นต้นมา เมื่อเริ่มมีนักการศาสนาจากเมืองมลายูเดินทางไปศึกษาวิชาศาสนาที่นครเมกกะ นครเมกกะในขณะนั้นเปรียบเสมือนศูนย์กลางการศึกษาของอิสลาม เนื่องด้วยเป็นที่สถานที่ที่ถูกบัญญัติไว้ว่ามุสลิมทุกคนต้องไปเยือนสักครั้งในชีวิต ดังนั้นจึงคับคั่งไปด้วยมุสลิมจากทั่วโลกที่ไปรวมตัวกันที่นั่น มีการแลกเปลี่ยนประเพณีวัฒนธรรมกัน งานเมาลิดที่มีต้นกำเนิดจากอิยิปต์ก็ได้กระจายไปยังนครเมกกะอย่างรวดเร็ว ด้วยความที่ตัวพิธีกรรมนั้นประกอบไปด้วยกิจกรรมดี ๆ ทั้งการอ่านบทกลอนสรรเสริญ อ่านอัลกุรอ่าน การบรรยายธรรม และการเลี้ยงอาหาร งานเมาลิดจึงได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย มุสลิมจากทั่วทุกมุมโลกที่มีโอกาสเดินทางไปนครเมกกะก็ได้นำเอาพิธีกรรมเมาลิดกลับไปใช้ยังบ้านเกิดของตัวเอง โดยเฉพาะที่เมืองมลายูจะได้รับความนิยมอย่างมาก กระทั่งมีการแปลบทกลอนสรรเสริญท่านศาสดาจากภาษาอาหรับเป็นภาษามลายูเพื่อให้ผู้เข้าร่วมสามารถเข้าถึงความหมายและรู้สึกผูกพันกับท่านศาสดามากขึ้น
สำหรับในปัจจุบัน รูปแบบของงานเมาลิดในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ได้ถูกปรับเปลี่ยนรูปแบบกิจกรรมไปตามยุคสมัย งานจะเริ่มจากการรวมตัวผู้เข้าร่วมให้นั่งเป็นวง โดยให้อ่านคำสรรเสริญท่านศาสดาไปพร้อม ๆ กัน จากนั้นใครที่มีความสามารถก็จะสลับกันอ่านบทกลอนบัรซันญี บางที่อาจจะเปลี่ยนจากการอ่านบทกลอนเป็นการบรรยายธรรมเรื่องประวัติท่านศาสดาให้ผู้เข้าร่วมได้ฟัง และปิดท้ายด้วยการเลี้ยงอาหาร การจัดงานเมาลิดลักษณะนี้หากมองเผิน ๆ จะดูเหมือนไม่มีอะไร หากแต่งานเมาลิดเป็นกุศโลบายของคนสมัยก่อนที่ต้องการให้คนในสังคมมีความสามัคคีกัน โดยก่อนงานสมาชิกในชุมชนจะช่วยกันจัดเตรียมงานไปจนถึงช่วยจัดการหลังงาน อีกทั้งยังเชิญชวนให้สมาชิกชุมชนมาร่วมฟังประวัติของท่านศาสดาซึ่งเป็นกิจกรรมที่ไม่ได้เกิดขึ้นง่าย ๆ