การสร้างคำ

การสร้างคำขึ้นใช้ในภาษาไทยถิ่นยะลามีทั้งการซ้ำคำ การซ้อนคำ และการประสมคำ เช่นเดียวกับภาษาไทยมาตรฐาน แต่มีการสร้างคำเฉพาะที่แตกต่างจากภาษาไทยมาตรฐานอยู่บ้าง เช่น การซ้ำคำลักษณนาม ซึ่งเมื่อซ้ำกันแล้วจะทำให้มีความหมายได้ ๒ อย่าง คือ มีความหมายว่า แต่ละ และมีความหมายเฉพาะลงไปว่า แต่ละ….โต หรือ แต่ละ….เล็ก ก็ได้

การซ้ำคำลักษณนามเพื่อให้มีความหมายว่า แต่ละ เช่น

นาบิ้งบิ้งแพงนาแต่ละแปลงแพงมาก
ข้าวแกงชามชามเติบข้าวแกงแต่ละจานโตมาก

การซ้ำคำลักษณนามเพื่อให้มีความหมายเฉพาะลงไป แต่ละ….โต หรือ แต่ละ….เล็ก การซ้ำคำลักษณนามอย่างเดียวเท่านั้นไม่มีคำอื่นตามหลัง จะให้มีความหมายว่าโตหรือเล็ก บางครั้งพบว่าถ้ามีเจตนาจะชมมักใช้ในความหมายว่า แต่ละ…โต ในทางตรงกันข้ามจะใช้ในความหมายว่า แต่ละ….เล็ก เมื่อต้องการจะติ เช่น

โลกเรียนนี้หน่วยหน่วยทุเรียนแต่ละผลโต (ใช้เมื่อต้องการชม)
 ทุเรียนแต่ละผลเล็ก (ใช้เมื่อต้องการติ)
ปลานี้ตัวตัวปลาแต่ละตัวโต (ใช้เมื่อต้องการชม)
 ปลาแต่ละตัวเล็ก (ใช้เมื่อต้องการติ)

คำประสมที่เรียงลำดับคำสับที่กับภาษาไทยมาตรฐาน เช่น

ภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาไทยถิ่นยะลา
ข้าวตังเป็นตังข้าว
หลวงพี่เป็นพี่หลวง
เลือดออกเป็นออกเลือด

คำประสมที่ใช้คำบางคำนำหน้าเพื่อเน้นความหมายเฉพาะถิ่น เช่น 

แม่เรินตัวเรือนใหญ่
หัวส้อนส้นเท้า
ทำแสกระเง้ากระงอด
ออกกากซนจนเสียเด็ก
โลกขวานขวานเล่มเล็ก ๆ 
โลกกุ้งกุ้งตัวเล็ก ๆ